چکیده :
لبنیات یک رکن اساسی در هرم غذایی انسان محسوب می شود. این خوراکی پرطرفدار باید به صورت روزانه و در حد معقول مورد استفاده قرار گیرد. شیر گاو، شیر گوسفند، شیر بز، شیر شتر، شیر گاومیش و غیره از جمله انواع شیر های موجود در بازار می باشند. هر کس بنا به سلیقه و ذائقه خود به یکی از این شیرها تمایل بیشتری دارد. شیر گاو، شیر بز و شیر گوسفند در میان انواع شیر ها کاربرد بیشتری دارد. اما سوالی که در اینجا مطرح میشود، آن است که تفاوت شیر گاو با شیر گوسفند و بز در چه مواردی می باشد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش و شناخت ویژگی های شیر گاو، گوسفند و بز بهتر است، این مقاله جذاب از سری مقالات وب سایت سلامتی من را با دقت تا انتها مطالعه کنید.
ویژگی های شیر گاو
شیر گاو از جمله لبنیات ارگانیکی است که غنی از پروتئین و کلسیم می باشد. شیرهایی که از گاوهای تغذیه شده با علف استخراج می شوند، دارای حجم فراوانی از اسیدهای چرب امگا ۳ می باشند. میزان لاکتوز و چربی موجود در شیر گاو در قیاس با شیر گوسفند و بز بیشتر بوده، به همین جهت به افرادی که دچار کلسترول خون و یا چربی خون بالا هستند اغلب شیر گاو کمچرب را در برنامه غذایی خود جای می دهند، تا از ایجاد ناراحتی های ناشی از چربی خون جلوگیری کنند. این گاوها که با علف طبیعی تغذیه میشوند، به مقدار کمتری در مواجهه با آنتی بیوتیک ها و سموم دفع آفات هستند. از جمله دیگر ویژگی های شیر گاو آن است که مصرف این شیر موجب تقویت مغز شده و برای حفظ سلامت زنان باردار و افزایش شیردهی آن ها مناسب می باشد. در گذشته معتقد بودند که این نوع شیر، بهترین نوع شیر در میان حیوانات محسوب می شود. شیرگاو دارای طعمی ملایم و خامهای میباشد، البته که طعم و مزه شیر به شدت به نوع تغذیه گاو وابسته است.
ویژگی های شیر گوسفند
شیر گوسفند مملو از چربی می باشد که اغلب در مقادیر کم تولید می شود. مقدار چربی و کلسترول موجود در شیر گوسفند در قیاس با شیر گاو بسیار بیشتر بوده و به همین جهت افرادی که دچار چربی خون بالا یا مشکلات قلبی و عروقی هستند، این نوع شیر را مورد استفاده قرار نمی دهند و این گونه افراد بهتر است شیر گاو کم چرب را در رژیم غذایی خود جای دهند. گوسفند ماده روزانه توانایی تولید نصف گالن شیر را دارد. اما از سوی دیگر شیر گوسفند فواید سلامتی بی نظیری دارد که از آن جمله می توان به برطرف کردن زخم های گوارشی، تقویت سلولهای نخاعی و مغزی اشاره کرد. البته نوع گوسفند نیز خواص و فواید شیر را تحت تاثیر قرار می دهد. مثلا شیر گوسفند سیاه دارای فواید سلامتی بیشتری در قیاس با شیر گوسفند سفید می باشد و به همین جهت در برطرف کردن سرفه موثر است. این در حالی است که یک گاو یا بز که از علف تغذیه شده است، در طول روز میتواند ۶ الی ۸ گالن شیر بدهد. لذا پیدا کردن شیر گوسفند اغلب سخت تر از شیر گاو یا بز می باشد. از جمله دیگر تفاوت های شیر گاو و گوسفند آن است که شیر گوسفند در قیاس با شیر گاو طعم خامه ای تری دارد. یکی دیگر از تفاوت های شیر گاو و گوسفند آن است که مواد جامد موجود در آن که شامل چربی و پروتئین می باشد، در قیاس با شیر گاو به مراتب بیشتر خواهد بود، لذا شیر گوسفند در تهیه پنیر و دیگر محصولات لبنی پرکاربردتر می باشد، چرا که پنیر بیشتری به ازای هر گالن شیر تولید می کند. از سوی دیگر شیر گوسفند همچون شیر بز دارای مقدار چربی کمتری است و مقدار اسیدهای زنجیره چرب در آن در حد متوسط می باشد. این شیر همچنین سرشار از پروتئین A2، ویتامین ب ۱۲ و فولات می باشد.
ویژگی های شیر بز
مقدار پروتئین A2 و الیگوساکارید شیر بز فراوان میباشد، به همین جهت شباهت زیادی به شیر انسان دارد. الیگوساکاریدها در حقیقت عملکردی شبیه به پروبیوتیک دارند و موجب تحریک تکثیر باکتری های پروبیوتیکی مفید در روده می شوند. این نوع شیر دارای کلسیم بیشتری در قیاس با شیر گاو می باشد. از سوی دیگر حاوی مقدار فراوانی منیزیم، روی و آهن نیز می باشد. از جمله دیگر تفاوت های شیر گاو با شیر بز در آن است که شیر بز لاکتوز کمتری نسبت به شیر گاو دارد. از سوی دیگر میزان چربی آن هم حدود ۲۰ درصد پایین تر می باشد. شیر بز در قیاس با شیر گاو آسان تر هضم می شود، به همین جهت برای افرادی که ناتوان در هضم شیر گاو هستند، می تواند گزینه جایگزین مناسبی باشد. همچنین میزان اسیدهای چرب با زنجیره متوسط در شیر بز حدود ۳۰ الی ۳۵ درصد بوده، این در حالی است که میزان این اسیدهای چرب با زنجیره متوسط در شیر گاو حدود ۱۵ الی ۲۰ درصد می باشد. یکی دیگر از تفاوت های شیر بز با دیگر شیرها در آن است که طعم این نوع شیر قوی و با رگه های ترشی و شوری می باشد. می توان این شیر را با چای، قهوه و شکلات داغ ترکیب کرد و از طعم بی نظیر آن لذت بود
.